Save the date – Onderzoek naar journalistiek bij Vlaamse Hogescholen – 19 november 2020

25 juni 2020

• Voor welk nieuws zijn jongvolwassenen nog bereid te betalen?
• Welke nieuwsformats werken voor jongeren?
• Welke tools maken jongeren weerbaar tegen fake nieuws?
• Hoe ziet de redactionele omgeving/structuur er in 2025 uit? Welke rol(len) zal de journalist daarin vervullen en wat moet hij daarvoor kunnen?
• Regiojournalistiek: waakhondje of schoothondje van lokaal beleid?
• Hoe behoudt regiojournalistiek haar terrein in een tijd van sociale media en burgerjournalistiek?

Voormiddagconferentie Vrouwen & Media – Larcier Auteurs & Media – 6 maart 2020

18 februari 2020

 

De redactie* van Auteurs & Media en uitgeverij Larcier organiseren naar aanleiding van internationale vrouwendag een voormiddagconferentie over « Vrouwen & Media »

op vrijdag 6 maart 2020 vanaf 10 uur bij MEDAA (Koninklijke Prinsstraat 87, 1050 Brussel)

gevolgd door een bezoek aan de Belfius expo “Women underexposed” (Vooruitgangstraat 42, 1210 Brussel)

 

Programma

 

10u00 – Ontvangst met koffie

10u30 – Prof. dr. Fabienne Brison (VUB): Inleiding

10u40 – Prof. em. dr. Dirk Voorhoof (UGent) : Vrouwen, journalistiek & seksisme

11u05 – Dr. Sara De Vuyst (UGent): Online intimidatie van vrouwelijke journalisten

11u30 – Dr. Valerie Verdoodt (LSE / UGent): Portrettering van vrouwen in reclame

11u55 – Dilara Asardag (VUB): Ramifications of the #MeToo: Lessons from the AV sector in Europe

12u20 – Ilse Schooneknaep (VUB): Feminize cinema: het streven naar gendergelijkheid voor vrouwelijke regisseurs

12u30 – Prof. dr. Liesbet Stevens (Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen): Seksistische haatspraak en vrijheid van meningsuiting: a sordid affair or a liaison dangereuse?

13u00 – Broodjeslunch

14u45 – Optioneel: rondleiding met gids in de expo “Women underexposed” van Belfius Art Gallery (Vooruitgangstraat 42, 1210 Brussel), ons gratis aangeboden door Belfius

 

 

Deelname is gratis, maar inschrijving is verplicht tegen uiterlijk 1 maart 2020, met afzonderlijke inschrijving voor Belfius expo “Women underexposed”, via volgende link: https://eventmanager.ugent.be/vrouwenenmedia

 

*Een initiatief van Fabienne Brison, Eva Lievens, Sandrien Mampaey en Katrien Van der Perre

 

Save the date – Onderzoek naar Journalistiek bij Vlaamse Hogescholen

7 februari 2020

• Voor welk nieuws zijn jongvolwassenen nog bereid te betalen?
• Welke nieuwsformats werken voor jongeren?
• Welke tools maken jongeren weerbaar tegen fake nieuws?
• Kwalitatieve video-journalistiek, nu ook via smartphone?
• regiojournalistiek: waakhondje of schoothondje van lokaal beleid?
• Hoe behoudt regiojournalistiek haar terrein in een tijd van sociale media en burgerjournalistiek?

MediAcademie Journalistiek: ontdek het najaarsprogramma

25 oktober 2019

Ook dit jaar organiseert Mediacademie Journalistiek enkele opleidingen in het najaar.

Deze opleidingen zijn toegankelijk voor alle medewerkers en freelancers verbonden aan een van de  leden van Vlaamse Nieuwsmedia, WE MEDIA, Medianetwerk Plus en Media.21.

Openbaarheid van bestuur – Onvermoede mogelijkheden voor journalisten

Donderdag 7 november 2019, 10u-13u
VVJ, Zennestraat 21, 1000 Brussel

Politieke verantwoordelijken en openbare besturen communiceren wel richting pers en publiek, maar niet altijd alles. Nochtans is het ook heel vaak relevante informatie die verdoken blijft. Waar is die informatie te vinden, en hoe kunnen we er als journalist aan geraken? Bij wie moeten we aankloppen, en welke argumenten kan een overheidsfunctionaris inroepen om informatie niet door te spelen? Welke mogelijkheden biedt de wetgeving op de openbaarheid van bestuur? En waar kunnen we terecht als die wet niet wordt nageleefd? Op deze en verwante vragen bieden we tijdens deze infosessie een zo goed mogelijk antwoord, gebaseerd op zowel de juridische teksten als vele praktijkgevallen.

Inschrijven kan tot 4 november op info@journalist.be of info@mediacademie.be

Aangeklaagd – Je beroepsaansprakelijkheid als journalist

Donderdag 21 november 2019, 10u-13u
VVJ, Zennestraat 21, 1000 Brussel

Het maatschappelijke klimaat verhardt, en dat wreekt zich ook op de journalistiek. Wat kan nog worden gezegd of gepubliceerd, en waar liggen de grenzen? Is er nog een verschil tussen een blogger, een influencer en een journalist? Op welke manieren kan een journalist worden aangepakt voor een fout bericht of schending van de privacy? Hoe reëel is het risico op een veroordeling? En wat is het verband met onze beroepsethiek, die door onder meer de Raad voor de Journalistiek wordt bewaakt? Deze en verwante thema’s worden tijdens onze infosessie van 21 november uitgediept. We vertrekken van een praktische code, en vullen die aan met talrijke praktische cases.

Inschrijven kan tot 18 november op info@journalist.be of info@mediacademie.be

 

Oproep Nacht van de Journalistiek: Prijs van de Minister van Media 2013

25 januari 2013

Op 25 april 2013 vindt de derde editie van de Nacht van de Journalistiek plaats in The Egg Brussel. De Nacht is een organisatie van organisatie van Vlaamse Nieuwsmedia, The Ppress, UPP en VUKPP in samenwerking met alle Vlaamse opleidingen journalistiek, VVJ en Fonds Pascal Decroos.
Tijdens de Nacht wordt de ‘Prijs van de Minister van Media’ (lees hier de volledige oproep) uitgereikt aan een beloftevolle laatstejaarsstudent journalistiek. De laureaat krijgt een betaalde startbaan van vier maanden op verschillende nieuwsredacties van de geschreven pers aangeboden.

Mediacademie leidt Vlaamse redacteurs en mediaprofessionals op

27 december 2012

Met de steun van de Vlaamse overheid volgen redacteurs en andere mediaprofessionals in 2013 opnieuw een groot aantal opleidingen. Mediacademie wapent hen met de noodzakelijke journalistieke, zakelijke en technische competenties om de kwaliteit van de geschreven pers te waarborgen in een snel veranderend digitaal medialandschap. Nieuw dit jaar is een reeks workshops over actuele domeinen als datajournalistiek, diversiteit, auteursrecht en deontologie in een digitale omgeving.
Mediacademie is een initiatief van de vier associaties van de geschreven pers – Vlaamse Nieuwsmedia, The Ppress, UPP en VUKPP – met de steun van Vlaams minister van Media Ingrid Lieten. Redacteurs en mediaprofessionals die vast of freelance werken bij leden-uitgevers van de organiserende federaties hebben vrij toegang tot deze opleidingen. De financiering van deze opleidingen gebeurt via cofinanciering, waarbij maximaal 60% van de kosten van een opleiding gesubsidieerd wordt met een plafond van 1 miljoen euro.
Mediacademie stroomlijnt een groot deel van de bedrijfsopleidingen van de geschreven persuitgevers. De klemtoon ligt op de uitbouw van redactionele vaardigheden, de integratie van nieuwe media, het inzicht in de mediabeleving van de lezer en de deontologische kennis van zowel redacteurs als zakelijke medewerkers. Al deze aangeleerde vaardigheden zijn niet eigen aan een specifiek bedrijf en zijn van nut tijdens de volledige loopbaan, ongeacht de huidige functie van de freelancer of werknemer. Mediacademie mikt op de ontwikkeling van nieuwe competenties, maar wil ook bestaande kennis op de werkvloer naar waarde schatten; de expertise van senior redacteurs en mediaprofessionals wordt aangewend om een jongere generatie op te leiden. Het aanbod houdt rekening met de noden van diverse doelgroepen; grote en kleine uitgeverijen, dagbladen, magazines en gespecialiseerde periodieke uitgaven.
Naast bedrijfsopleidingen, worden dit jaar ook extra opleidingen georganiseerd op advies van de interdisciplinaire adviesraad, samengesteld uit vertegenwoordigers van de uitgevers, de professionele en academische opleidingen journalistiek, VVJ, de Raad voor de Journalistiek, VDAB, Fonds Pascal Decroos, het kabinet Media, de administratie Media, de audiovisuele sector. Deze bijzondere opleidingsinitiatieven behandelen het statuut van jonge redacteurs en mediaprofessionals, zelfmanagement voor freelancers, auteursrechten en licenties, deontologie van redacteurs en mediaprofessionals, datajournalistiek en visualisatie, de analyse van nieuwscontent, armoede en diversiteit in de media.
Tenslotte overkoepelt Mediacademie ook alle opleidingen van de Academie voor de Periodieke Pers, kortweg Persacademie.be. Deze workshops zijn in hoofdzaak gericht op kleine en middelgrote uitgeverijen en redacties van gespecialiseerde (leden)bladen, maar staan open voor alle redacteurs en mediaprofessionals.
Meer informatie via www.mediacademie.be

In beeld: Nacht van de Journalistiek 2012

2 augustus 2012

Stop de hannekesnesten: over nieuwssites en parasieten

25 mei 2012

Door Patrick LACROIX, Managing Director van Vlaamse Nieuwsmedia

Een “hanneke” is in vele Vlaamse steden en dorpen een bekend dialectwoord voor ekster. Deze vogel is in onze contreien weinig populair, omdat hij de neiging heeft om glimmende voorwerpen te stelen en naar zijn nest te brengen. Hij heeft dan ook zijn Latijnse naam – Pica pica – niet gestolen.
Een “hannekesnest” is dus letterlijk het nest van een ekster. Heel wat Vlamingen kennen het eerder als synoniem voor een rommeltje of een ongeregeld zootje. Wie ooit een eksternest van dichtbij gezien heeft, snapt wel waarom.
Het pikken van glinsterende voorwerpen mag dan getolereerd worden in het dierenrijk, mensen accepteren dit niet van elkaar. Iedereen met wat gezond verstand weet dat je de vruchten van andermans werk niet mag pikken, hoe glinsterend ze ook zijn.
Toch bestaan er exploitanten van nieuwssites die zich bezig houden met het overschrijven of afschrijven van nieuwsartikels die ze elders “gevonden” hebben.
Het meest flagrant zijn de gevallen waarin de uitbater van een site hele teksten knipt en plakt, er wat advertenties naast verkoopt en denkt dat hij een goede zaak doet. Dit soort van plagiaat-sites komt weinig voor in Vlaanderen en zij die het doen, maken serieuze auteursrechtelijke inbreuken en riskeren zelfs strafrechtelijke vervolging.
Daarnaast hebben we de slimmeriken die wel eens wat over auteursrecht gelezen hebben en weten dat alleen de vorm van een artikel en dus niet de inhoud beschermd is. Ze nemen een glinsterend “gevonden” pareltje van een nieuwsartikel en herschrijven hier en daar wat, gebruiken wat synoniemen en veranderen wat zinsconstructies. Hiermee lopen ze de kantjes van het auteursrecht af: ze weten goed dat het niet simpel is om te bewijzen dat de oorspronkelijke vorm nog herkenbaar is. Dit zijn wat we noemen parasieten.
Parasieten pikken met open ogen de vruchten van de creatieve inspanning van journalisten en de investering van uitgevers. Wat ze pikken, heeft wel degelijk economische waarde, als deel van een betalende publicatie of als deel van een site die inkomsten haalt uit advertenties.
Parasieten leveren zelf geen echte creatieve inspanning. Ze halen louter voordeel uit andermans werk en geld. Door dit pikken en herschrijven besparen ze op journalistieke en redactionele kosten, terwijl ze wel lustig advertentiegelden opstrijken.
Sommigen zijn zelfs niet te beroerd om zich te beroepen op het citaatrecht. Je moet echt geen jurist zijn om te snappen dat artikel 21 van de auteurswet het niet heeft over parasieten die met de bedoeling om advertenties te verkopen andermans teksten louter vormtechnisch herschrijven en de bron enkel erbij vermelden omdat het nieuwsmerk en de notoriteit ervan zouden afstralen op hun vervorming.
Wat deze parasieten vergeten is dat er in België nog zoiets bestaat als handelsrecht en dat zij met hun economische activiteit daar volledig onder vallen. De wet op de handelspraktijken maakt het mogelijk om schadevergoedingen van hen te eisen en hun websites te doen sluiten op basis van een handeling genaamd “parasiterende mededinging” of “slaafse aanhaking”.
Slaafse aanhaking, het woord heeft wel wat. Een exploitant van een site die deze stempel niet op zich wil, doet er goed aan om bij het “herschrijven” van “gevonden” glinsterdingen van onze professionele nieuwsmedia zelf aan research te doen, eigen waarde toe te voegen, zelf duiding te geven en met eigen achtergronden en inzichten een creatieve bijdrage te leveren.

Journalistiek in 2012: en plein public

13 maart 2012

Door Frank DE GRAEVE, Media Relations Expert at Quadrant Communications
Je zou het niet meteen verwachten, maar journalisten zijn nogal conservatief wat hun job betreft. Het overgrote deel van hen werkt nog altijd op nagenoeg dezelfde wijze als pakweg vijf jaar geleden. Dat heeft te maken met het maatschappelijk belang van hun vak en ook de hoge werkdruk zit er uiteraard voor iets tussen. Veel ruimte voor experimenten is er niet.
Ook in 2012 zal er in de journalistiek dus niet zo heel veel veranderen, zeker niet in België. Slechts een minderheid van de journalisten voelt zich geroepen om hun aanpak aan te passen aan de nieuwste technologische ontwikkelingen. Laten we eens kijken welke trends die pioniers hebben ingezet.

God ziet u! En wij ook.

Artikels en reportages worden nu soms gemaakt op plaatsen waar ze vroeger alleen werden gepubliceerd en becommentarieerd: op sociale netwerken als Facebook, LinkedIn en Twitter. Alsmaar vaker vinden daar conversaties plaats tussen journalisten en woordvoerders van bedrijven of organisaties die later verwerkt worden in artikels. Dat verloopt niet altijd even vlot: het gaat er soms ronduit chaotisch toe en leidt uitzonderlijk zelfs tot genante momenten. Zowel journalisten als woordvoerders moeten het duidelijk nog gewoon worden dat sommige van hun gesprekken “en plein public” plaatsvinden. En dat er niet alleen wordt meegeluisterd, maar af en toe ook wordt meegepraat.

Iedereen woordvoerder

Het zijn niet altijd meer de officiële, vooraf met de pr-verantwoordelijke afgesproken personen die met journalisten converseren. In social media ontstaan alsmaar vaker connecties of relaties tussen journalisten en andere werknemers van bedrijven. Vroeger gebeurde dat ook al – op bedrijfsevenementen, tijdens stakingen of zelfs op café – maar nu is het een stuk gemakkelijker geworden voor journalisten om zulke mensen te vinden, te volgen en te contacteren.
Op het eerste gezicht is dat een pr-nachtmerrie, maar er zijn ook goede kanten aan: wat die officieuze woordvoerders vertellen, wordt vaak authentieker – en dus interessanter – gevonden dan de officiële communicatie.

Gedaan met die vervelende deadlines?

In zijn boek Media Morgen schrijft Jo CAUDRON dat er in de toekomst geen deadlines meer zullen zijn. Volgens hem moeten kranten en tijdschriften ook los van hun vaste verschijningsfrequentie (dag, week, maand, …), een constante stroom van content produceren. Dat is wat de huidige generatie mediagebruikers, opgegroeid met de timeline van Twitter en de newsfeed van Facebook, nu eenmaal verwachten.
Afgaande op mijn eigen ervaringen als journalist – en nu zullen een aantal ex-collega’s het ongetwijfeld op een monkelen zetten – zou die aanpak er volgens mij toe leiden dat er helemaal géén artikels meer verschijnen. Deadlines zijn nodig om verhalen gepubliceerd te krijgen. Maar met een beetje organisatie kunnen kranten of tijdschriften wel verschillende publiceermomenten voorzien, waardoor ze continu artikels de wereld insturen. Ik verwacht dat binnenkort publicaties zullen beginnen te experimenteren met dit model. Waarin dus ook nog deadlines bestaan.

Een leger van medewerkers

Tal van journalisten hebben in de loop van hun carrière een aardige verzameling telefoonnummers vergaard van mensen die ze kunnen bellen voor nieuws of een woordje uitleg. Zo’n boekje aanleggen wordt helaas moeilijker en moeilijker. Actief zijn in social media is gelukkig een bruikbaar alternatief. Wie vaak en goed twittert, kan een mooi legertje volgelingen verzamelen, dat mettertijd ook een legertje medewerkers kan worden. Je kunt hun vragen of ze iets afweten van het onderwerp waarmee je bezig bent, of ze iets willen checken, enzovoort. Ik zie steeds vaker journalisten die daar een beroep op doen, zo te zien ook met resultaat.

Steeds meer BJ’s (Bekende Journalisten)

Journalisten die via social media een netwerk, een publiek hebben opgebouwd, kunnen dat ook gebruiken als promotiemiddel: om reclame te maken voor het medium waaraan ze zijn verbonden, en zichzelf in één moeite door als expert te profileren. Andere journalisten – vaak van radio of televisie – zullen hen sneller vragen om iets te komen uitleggen, waardoor ze een groter of ander publiek bereiken. Vroeg je in 2009 aan iemand die niet in de media werkte om de namen van tien journalisten op te noemen, dan leverde dat steevast een lange “Euh…” op. Tegenwoordig is diezelfde opdracht voor heel wat mensen een koud kunstje: ze kennen de mensen in kwestie van Twitter. Sommige twitteraars zijn zwaar fan van bepaalde journalisten en laten dat ook blijken.
De keerzijde van de medaille: lezers die kritiek hebben op wat in de media verschijnt, kunnen hun bezwaren nu publiekelijk en oncontroleerbaar uiten. Journalisten zullen op termijn dus zorgvuldiger en voorzichtiger te werk moeten gaan, wat de kwaliteit van de journalistiek ten goede kan komen.

Check en dubbelcheck – maar intussen toch al publiceren

Nog in Media Morgen vertelt Jo CAUDRON over nieuwsberichten die hij op Twitter voorbij zag komen met de hashtag #unconfirmed. De journalist had iets opgevangen en terwijl hij een tweede bron zocht voor dat nieuwtje, gooide hij het alvast – onder voorbehoud, zeg maar – op Twitter. Later verscheen het bericht opnieuw met de hashtag #confirmed erbij, maar intussen had de journalist het nieuws wel al “geclaimd”.
Dit is lang geen schitterende oplossing. Bovendien kan deze tactiek gemakkelijk misbruikt worden om het eerste het beste aannemelijk klinkende gerucht te publiceren. Aan de andere kant: soms is er bij het lezerspubliek zo weinig begrip voor de werkwijze die journalisten moeten volgen voor ze een bericht kunnen brengen dat er misschien niets anders opzit. Ik kijk al uit naar het eerste bericht van een Belgische journalist met de hashtag #onbevestigd…

Waarom, waarom, waarom?

Als nieuws zich ergens als een lopend vuurtje verspreidt, dan is het wel op sociale netwerken. Toch blijven veel media hun klassieke rol als leverancier van nieuws onverstoorbaar verder spelen. Dat is heel begrijpelijk. Je kunt je als publicatie of zender vaak niet permitteren om iets niet te brengen. Wat hadden de kranten de dag na het Pukkelpopdrama anders op hun voorpagina moeten zetten? Volgens sommige experts verwachten we van traditionele media alsmaar minder dat ze ons vertellen wat er gebeurd is, en alsmaar meer dat ze verklaren hoe het kunnen gebeuren is. Daardoor neemt de portie duiding in kranten overhand toe. Alleen: de lezer is daar niet altijd blij mee.
Dat journalisten géén nieuws meer zouden brengen en dat allemaal maar overlaten aan Twitteraars en Facebookers is duidelijk een stap te ver. Daarom denk ik dat er de komende jaren meer zal worden gegraven, dat traditionele media steeds meer verhalen zullen brengen die niet vanzelf naar boven komen. Een optimistische verwachting, geef ik grif toe, misschien zelfs wat naïef, gezien de daling in echte onderzoeksjournalistiek van de voorbije jaren. Maar als uitgevers die daling naast de daling van hun inkomsten leggen, zijn er hopelijk een paar die beseffen dat het misschien het moment is om het roer om te gooien. Laat het ons hopen.
Deze bijdrage verscheen eerder in het Online Trendrapport 2012 van Netlash-bSeen.

 
 
 

"Al doende" – De winnaar van de Prijs van de Minister van Media schrijft over zijn ervaring

12 maart 2012

Door Jeroen VAN HORENBEEK, winnaar van de eerste Prijs van de Minister van Media uitgereikt op de Nacht van de Journalistiek 2011
Al doende leert men. De journalistencanon is te dik om een week tijd te beheersen. Een tip uit het eerste hoofdstuk: schrijf direct. Schrap overbodige tussenwoorden en wollige verwoordingen. Zo breek je nooit als eerste een lans. Die ‘al doende leert men’ was dus ook geen goed begin, maar ik kan niet rond de grootouderwijsheid.
Vorig jaar won ik de prijs van de minister van Media. Na een korte broedperiode besloot ik een artikel te schrijven voor de wedstrijd. Vier stagecontracten, dan verhuist de masterproef  even naar de volgende lade. Achteraf bekeken bleek het een geweldige keuze. Vier maanden werken op de redacties van De Standaard, Het Belang van Limburg, De Tijd en De Morgen is een ervaring.
Elke jonge journalist zou zo’n kans moeten krijgen, want veel vaardigheden bloeien pas na verloop van tijd. Hoeveel die ervaring mij heeft bijgebracht? Geen idee. Het is moeilijk te zeggen waar ik nu sta. Sowieso een stuk verder dan bij het begin. Al blijft het lastig om je eigen vooruitgang op te meten.
Mijn artikels zijn wellicht de beste graadmeter. Na vier maanden groeide mijn portfolio uit tot een bonte verzameling. Van nieuwsstukken over deelfietsen, de Spaanse begroting en orgaandonatie in België tot interviews met Dixie Dansercoer en Kevin De Bruyne. Mijn oudste knipsels krijgen stilaan een lichtgele schijn.
Eén keer mocht ik de voorpagina vullen, met een zelf opgedolven primeur. Zelden met tintelende benen naar de brievenbus gelopen om zes uur ’s ochtends. En nog nooit heb ik vijf dezelfde kranten gekocht om zes uur ‘s avonds. Op zo’n moment beveelt de historicus in mij: archiveren voor het nageslacht.
Een paar dagen geleden gaf Peter Vandermeersch zijn raad aan beginnende journalisten. Pak elke kans die je krijgt, twitterde hij. Veel studenten denken dan: gemakkelijk gezegd. Het journalistieke aanbod is immers veel groter dan de vraag. Wel, de prijs van de minister van Media is een gemakkelijke buitenkans. Wie journalist wil worden moet een poging wagen. Doe het voor je eigen vaardigheden, je carrière, het gratis bier op de Nacht van de Journalistiek of een kus van minister Lieten.
De volgende editie van de Nacht van de Journalistiek vindt plaats op 23 mei 2012 in The Egg Brussel. Schrijf je nu reeds in voor het publieke programma.