Weldra duidelijkheid inzake hyperlinking?

18 februari 2013

In een eerdere nieuwsbrief berichtten we reeds dat de Rechtbank van Amsterdam voor het eerst in de Nederlandse rechtspraak oordeelde dat een hyperlink in bepaalde specifieke omstandigheden een auteursrechtelijke inbreuk oplevert.  Op basis van door het Hof van Justitie uiteengezette criteria in twee zaken over naburige rechten (SFC en Phonographic Performance van 15 maart 2012) oordeelde de rechtbank dat er sprake was van een mededeling aan het publiek gezien met kennis van zaken gelinkt werd naar auteursrechtelijk beschermde content, hierdoor een nieuw publiek bereikt werd en er sprake is van een winstoogmerk.
Het is momenteel koffiedik kijken of het Hof van Justitie zelf dezelfde criteria zou toepassen in een auteursrechtelijke zaak rond hyperlinking. Enige verduidelijking zit er weldra aan te komen. Het Zweedse Hof van Beroep heeft immers een aantal interessante prejudiciële vragen inzake hyperlinking gesteld. In casu gaat het om vier journalisten van een Zweedse krant die een passende vergoeding eisen van de zoek- en aggregatiedienst Retriever omdat deze laatste zonder toestemming naar hun artikels op de krantenwebsite linkt.
Het Zweedse Hof van Beroep verzoekt het Hof van Justitie om een prejudiciële beslissing over de volgende vragen:

1. Is sprake van mededeling aan het publiek in de zin van artikel 3, lid 1, van richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij, wanneer iemand anders dan de houder van het auteursrecht op een bepaald werk, op zijn website een aanklikbare link plaatst naar het werk?
2. Is het voor het antwoord op de eerste vraag relevant of het werk waarnaar de link verwijst, geplaatst is op een website op het internet waartoe iedereen zonder beperkingen toegang heeft dan wel of de toegang op enige wijze is beperkt?
3. Moet bij de beantwoording van de eerste vraag onderscheid worden gemaakt tussen gevallen waarin het werk, nadat de gebruiker op de link heeft geklikt, wordt getoond op een andere website, en gevallen waarin het werk, nadat de gebruiker op de link heeft geklikt, aldus wordt getoond dat de indruk wordt gewekt dat het op dezelfde website verschijnt?
4. Kan een lidstaat een ruimere bescherming bieden aan het uitsluitende recht van auteurs door onder het begrip “mededeling aan het publiek” een groter aantal handelingen te verstaan dan welke zijn genoemd in artikel 3, lid 1 van richtlijn 2001/29?

Het Hof zal dus binnen afzienbare tijd moeten oordelen en duidelijkheid bieden of hyperlinken een mededeling aan het publiek uitmaakt en bijgevolg toestemming vereist. De European Copyright Society, een groep van prominente academici uit verschillende Europese landen, is alvast van mening dat hyperlinken niet kan worden beschouwd als een mededeling aan het publiek. Hyperlinken is eigen aan de werking van het internet. Dit reguleren zou de werking van het internet en bijgevolg de toegang tot informatie en de vrijheid van meningsuiting te fel belemmeren.  Hun volledige advies vindt u hier.
Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia

Nederlandse rechtspraak: hyperlink in specifieke omstandigheden auteursrechtelijke inbreuk

3 oktober 2012

Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
De Rechtbank van Amsterdam oordeelde op 12 september 2012 voor het eerst in de Nederlandse rechtspraak dat een hyperlink in bepaalde specifieke omstandigheden een auteursrechtelijke inbreuk oplevert.
Geenstijl publiceerde op 27 oktober 2011 op haar website een artikel over het uitlekken van Playboy foto’s met een hyperlink naar een bestand op een Australische website Filefactory.com waar de bewuste foto’s op konden worden teruggevonden. De fotoreportage verscheen pas in de Playboy publicatie van december 2011.
Om na te gaan of het handelen van Geenstijl als een auteursrechtelijke relevante mededeling moet worden beschouwd, moet het begrip mededeling worden uitgelegd in overeenstemming met het begrip mededeling aan het publiek uit de Richtlijn 2001/29 Informatiemaatschappij. Volgens overweging 23 van deze richtlijn dient een ruime betekenis te worden gegeven aan dit begrip. Het omvat elke mededeling die aan een  niet op de plaats van oorsprong van de mededeling aanwezig publiek wordt gedaan. Volgens recente rechtspraak van het Hof van Justitie (o.a. SCF en Phonographic Performance van 15 maart 2012) dient rekening te worden gehouden met de omstandigheden van het geval waarbij een aantal criteria een rol spelen. Van belang is in het bijzonder of er sprake is van een interventie, een (nieuw) publiek en een winstoogmerk.
De rechtbank van Amsterdam stelt dat het plaatsen van een hyperlink in beginsel geen zelfstandige mededeling uitmaakt omdat de feitelijke terbeschikkingstelling aan het publiek plaatsvindt op de website waar de hyperlink naar verwijst.  In casu werd het bestand echter pas toegankelijk en vindbaar op het moment dat Geenstijl de link plaatste. Filefactory fungeert als een soort back-up voor bestanden dat zelf geen zoekfunctie aanbiedt en evenmin wordt geïndexeerd door Google. Gezien Geenstijl met volledige kennis van de gevolgen de link naar de foto’s heeft geplaatst, terwijl de fotoreportage daarvoor slechts voor een onbeduidend aantal personen vindbaar en toegankelijk was, is er volgens de rechtbank sprake van een interventie waarmee aan het publiek toegang werd verleend tot de fotoreportage.
Volgens de rechtbank werd door deze interventie een ander publiek bereikt dan hetgeen de rechthebbende voor ogen had toen deze toestemming verleend voor openbaarmaking van de fotoreportage. Er was immers nog geen, hooguit een zeer klein, publiek dat kennis had genomen van de fotoreportage. Door het plaatsen van de hyperlink kon een vrij grote en onbetaalde kring van personen (gemiddeld 230.000 bezoekers per dag) kennis nemen van de fotoreportage.
Tevens is er volgens de rechtbank sprake van een winstoogmerk. GeenStijl heeft de link onmiskenbaar geplaatst met de bedoeling bezoekers naar de website te trekken en heeft aldus profijt getrokken uit het toegankelijk maken van de fotoreportage.
Het volledige vonnis vindt u hier.