De Europese Commissie wil een eengemaakt belastingsysteem voor digitale bedrijven die actief zijn in Europa

27 maart 2018

Groot Bijgaarden, 27 maart 2018
Veroudering van huidige belastingregels
De Europese Commissie heeft op 21 maart 2018 twee afzonderlijke wetgevingsinitiatieven voorgesteld teneinde te garanderen dat er permanente en duurzame oplossingen komen om een eerlijk aandeel in belastinginkomsten uit online-activiteiten te genereren. De huidige internationale belastingregels werden opgesteld toen bedrijven nog een fysieke aanwezigheid hadden en de digitalisering nog niet bestond. Deze regels zijn echter niet meer toereikend omdat bedrijven tegenwoordig meer gebruik maken van content, datagegevens en automatisering waardoor online grensoverschrijdende handel op grote schaal mogelijk wordt gemaakt, zonder dat er een fysieke aanwezigheid nodig is. Het gaat hier meer bepaald over digitale spelers zoals sociale media, deelplatforms en aanbieders van onlinecontent die vaak vanuit een kleine vestiging of zelfs zonder vestiging opereren. De huidige definitie van waardecreatie dient dan ook te worden aangepast omdat het in een digitale economie minder evident is geworden om te bepalen in welke lidstaat de creatie van waarde ontstaat.
De moeilijkheid bestaat er in om alle digitale bedrijven een billijk aandeel aan belastingen te laten betalen zodat de overheidsfinanciën van de Europese lidstaten een boost krijgen aangezien het gemiddelde effectieve belastingtarief van digitale bedrijven de helft is van dat van bedrijven in de traditionele economie van Europa.
Twee wetgevingsvoorstellen uitgewerkt door de Europese Commissie
De vraag werd reeds door de Europese Raad in oktober 2017 gesteld of het huidige belastingsysteem van winstbelastingen nog wel passend is voor digitale bedrijfsmodellen. De huidige tendens bestaat er in dat de verschillende Europese lidstaten afzonderlijk op zoek gaan naar snelle oplossingen om digitale activiteiten te belasten. Het gevolg is dat er een lappendeken aan regelgeving ontstaat waarbij juridische leemtes en fiscale onzekerheid voor de bedrijven wordt gecreëerd. Er is een gecoördineerde aanpak nodig om ervoor te zorgen dat de digitale economie op een eerlijke, groeivriendelijke en duurzame manier wordt belast en dat er een gelijk speelveld wordt gecreëerd, dat overigens ook in overeenstemming is met de lopende werkzaamheden van de OESO[1].
De Europese Raad heeft dan ook opdracht gegeven aan de Europese Commissie om hier begin 2018 werk van te maken. De Commissie heeft een onderscheid gemaakt tussen maatregelen op lange en korte termijn in twee aparte wetgevingsvoorstellen.
Voorstel 1: een gemeenschappelijke hervorming van de vennootschapsbelastingregels in de EU voor digitale activiteiten.
Het eerste voorstel biedt een gemeenschappelijke hervorming van de vennootschapsbelastingregels aan. Op de lange termijn zouden nieuwe Europese regels moeten worden vastgesteld om te bepalen waar digitale bedrijven hun waarde creëren en hoe winsten moeten worden toegerekend (bijvoorbeeld naargelang waar de gebruiker zich op het moment van verbruik bevindt). Hierdoor worden de lidstaten ook in staat gesteld om de winsten te belasten die op hun grondgebied zijn gegenereerd, zelfs als een bedrijf daar niet fysiek aanwezig is. De Europese Commissie wenst deze maatregel te incorporeren in de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCCTB).[2]
Een digitaal platform wordt niet meer belast volgens haar fysieke aanwezigheid, maar wordt geacht een belastbare “digitale aanwezigheid” te hebben in een lidstaat als het aan één van de volgende criteria voldoet (artikel 4):
– de jaarlijkse inkomsten in een lidstaat bedragen meer dan 7 miljoen euro
– er zijn meer dan 100000 gebruikers in een lidstaat in een belastingjaar
– in een belastingjaar werden meer dan 3000 contracten voor onlinediensten met gebruikers afgesloten.
Voorstel 2: een voorlopige belasting op bepaalde inkomsten uit digitale activiteiten.
Het tweede voorstel biedt een interim-oplossing aan de lidstaten voor de belangrijkste digitale activiteiten die momenteel niet worden belast in de EU maar waardoor er onmiddellijk inkomsten kunnen worden gegenereerd. Deze tijdelijke oplossing dient te voorkomen dat de lidstaten eenzijdig maatregelen  gaan nemen. Volgens het voorstel worden de activiteiten belast die gebruikers een belangrijke rol geven in de waardecreatie en die het moeilijkst te ondervangen zijn met de reeds bestaande belastingregels (zoals bijvoorbeeld inkomsten uit de verkoop van online-advertentieruimte of uit de verkoop van data die zijn gegenereerd uit informatie die door gebruikers is verstrekt). In tegenstelling tot hetgeen gangbaar is in de gewone vennootschapsbelasting, zullen alle inkomsten belast worden, en niet alleen de bedrijfswinst (na aftrek van verliezen en kosten). De belastingen worden toegepast tegen een tarief van 3% en worden geïnd door de lidstaten waar de gebruikers zich bevinden. Volgens artikel 4 van het voorstel komen alleen bedrijven in aanmerking die jaarlijks wereldwijd minstens 750 miljoen euro en in de EU minstens 50 miljoen euro aan inkomsten hebben zodat kleine bedrijven onbelast blijven.
Deze twee wetgevingsvoorstellen zullen voor advies aan het Europees Parlement en ter goedkeuring aan de Raad worden voorgelegd waarbij de vereiste unanimiteitsregels gelden.
Gevolgen nieuwe regelgeving voor de nieuwssector.
Door onlineplatforms aan te sporen hun billijke aandeel in de belastingen te betalen, heeft de Europese Commissie een eerste positieve stap gezet om een gelijk speelveld tussen online platforms en de rest van het internetecosysteem tot stand te brengen. Er kunnen echter toch enkele kanttekeningen worden geplaatst. News media Europe heeft in een persbericht haar bezorgdheid geuit met betrekking tot het toepassingsgebied van het voorgestelde belastingsysteem voor digitale bedrijven en de mogelijke gevolgen voor de uitgevers. Hoewel het voorstel gericht is op het belasten van digitale spelers daar waar waarde wordt gecreëerd, zou het voorstel onbedoeld ook uitgevers kunnen omvatten die aan digitale aanbiedingen doen. Dit zou dan ook in strijd zijn met het beoogde doel van de voorgestelde belastingregel aangezien deze is ontstaan uit de noodzaak om een oplossing te vinden voor het onevenwicht tussen de economische realiteit en de betaalde belastingen door digitale platforms. Dit voorstel belemmert de inspanningen van de Europese nieuwsmerken voor een duurzame digitale toekomst en zal dan ook ten nadele zijn van de consumenten.
[1] De OESO heeft de belastinguitdagingen van de digitale economie tot actiepunt 1 van haar Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) project gemaakt. Concrete voorstellen worden in april 2018 verwacht.
[2] Dit is het eerdere voorstel van de Commissie om winsten van grote multinationale groepen beter te baseren op de plaats waar de waarde wordt gecreëerd.

De Europese Commissie treedt op tegen fake news en online desinformatie

16 november 2017

Wat is fake news en waar is het ontstaan?
Het fenomeen van fake news en online desinformatie is een bron van bezorgdheid vanwege de potentiele gevolgen op de reputatie van publieke instanties, resultaten van democratische beraadslagingen en op het vormen van opinies van burgers over belangrijke maatschappelijke domeinen zoals immigratie, veiligheid, economie, journalistiek… Een eenduidige definitie van fake news bestaat er echter niet. De problematiek inzake fake news is dat er veel grijze zones bestaan en het dus niet evident is om duidelijke afbakeningscriteria op te leggen, alsook dat de verspreiding van fake news moeilijk kan worden tegengaan omdat dit evolueert door technologische veranderingen.
De term “fake news” is officieel ontstaan in het stadje Veles uit Macedonië waar enkele jongeren verschillende websites hebben opgericht met als corebusiness het verspreiden van fake news en het maken van clickbait, artikels met sensationele misleidende titels die zoveel mogelijk moeten worden gedeeld op mediakanalen. Fake news is sindsdien op korte tijd een wereldwijde epidemie geworden dankzij de razendsnelle verspreiding via sociale platformen. Daarom is het belangrijk om de burgers de noodzakelijke informatietools te geven om fake news te herkennen en de informatie die ze ontvangen efficiënt te kunnen beoordelen. Een belangrijke stap hierbij is om dit kritisch redeneren in de samenleving in te bedden via onderwijs en educatieve projecten, voornamelijk bij studenten en jongvolwassenen. Verschillende mogelijke oplossingen zijn reeds gangbaar zoals het controleren van accounts, fact checking en het investeren in initiatieven voor mediageletterdheid. Een voorbeeld hiervan is het Nieuws in de Klas project dat in samenwerking met het Kenniscentrum Mediawijsheid lespakketten aanbiedt aan leerkrachten en studenten, waaronder een uitgebreid lespakket rond fake news. Zij leren kritisch om te gaan met verschillende soorten nieuwsbronnen en krijgen inzicht in het fenomeen ‘filter bubble’.
Doel van de Europese Commissie
Voorzitter Jean-Claude Juncker heeft via een intentieverklaring aan het Europees parlement, alsook in een opdrachtbrief aan Europees commissaris voor Digitale Economie en Maatschappij, Mariya Gabriel verzocht om de problematiek inzake fake news op Europees niveau aan te pakken. Hij roept op tot actie om de uitdagingen aan te gaan die online platformen creëren voor onze democratie met betrekking tot de verspreiding van fake news en wil overgaan tot een algemene nadenkbeweging waardoor de bescherming van de burgers op Europees vlak wordt verzekerd.
Op 13 en 14 november 2017 heeft de Europese commissie als reactie hierop een tweedaagse multi-stakeholder conferentie gehouden dat de problematiek over fake news en online desinformatie behandelt. Commissaris Gabriel opent de conferentie zeggende dat wanneer fake news wordt aangepakt, het juiste evenwicht moet worden gevonden tussen de vrijheid van meningsuiting, mediapluralisme en het recht van de burgers om toegang te hebben tot betrouwbare informatiebronnen. Wout van Wijk van News Media Europe nam ook deel aan het debat waarin hij het project: “Nieuws in de Klas” aanhaalt van Vlaamse Nieuwsmedia als initiatief om mediageletterdheid in scholen te verbeteren. Dit schooljaar hoopt men 8000 klassen te kunnen bereiken in Vlaanderen en Brussel waarbij het doel is om kritisch na te denken over online content en daarvoor de noodzakelijke instrumenten aan te bieden. Hierdoor worden leerlingen in staat gesteld om goedgeïnformeerde beslissingen te nemen over onze vrije en democratische samenleving, waarin vrije en pluralistische media een fundamentele rol in spelen.
De Europese Commissie zal in de strijd tegen fake news een ‘high level expert-group’ opstellen van experten die komen uit verschillende stakeholdersgroepen om te peilen naar hun inzichten en mogelijke oplossingen. Met deze adviezen zou de Europese commissie willen komen tot een gecoördineerde Europese strategie om de negatieve gevolgen van fake news en online desinformatie tegen te gaan. Kandidaten met de nodige ervaring en expertise kunnen zich tot midden december aanmelden. Bovendien start de Europese commissie met een publieke bevraging via een online enquête om te weten te komen hoe stakeholders de overvloed aan fake news op het internet ervaren. Burgers, sociale mediaplatformen, overheden, fact checkers, onderzoekers, journalisten en nieuwsinstanties kunnen tot 23 februari 2018 hun input bezorgen.
Gevolgen op de geloofwaardigheid van kwalitatieve journalistiek?
De vraag wordt meermaals gesteld of de kwalitatieve journalistiek door fake news een deel van haar geloofwaardigheid heeft verloren. Wout Van Wijk haalde terecht aan dat uit een recente studie van het onderzoeksbureau Kantar blijkt dat het publiek zich nu beter informeert en meer aandacht besteedt aan de kwaliteit van nieuwsbronnen dan een jaar geleden. Uit het onderzoekt blijkt zelfs dat de reguliere media nog steeds een positief imago hebben en dat fake news vooral schadelijke gevolgen heeft veroorzaakt voor de sociale mediakanalen. Desalniettemin zijn de verschillende uitgevers bezorgd dat de problematiek van fake news de band en het vertrouwen kan aantasten die ze hebben opgebouwd met hun lezers. Het blijft dan ook een prioriteit om te investeren in kwaliteitsvolle journalistiek zodat fake news kan worden overwonnen. Kwalitatieve journalistiek draagt namelijk bij tot een gezonde democratie.
De bedreiging die fake news heeft op kwaliteitsvolle journalistiek moet bovendien in een breder kader worden geplaatst waarbij uitgevers in de hedendaagse maatschappij moeilijkheden ondervinden, namelijk de voortdurende strijd voor een faire vergoeding voor de commerciële exploitatie van hun content en het creëren van een gelijk speelveld tussen de verschillende (online) marktspelers. Bovendien zullen de strengere regels over adverteren leiden tot een sterke daling van de inkomsten van de uitgevers en ook de nieuwe e-Privacy Verordening kan de businessmodellen van uitgevers zwaar verstoren.
De Europese Commissie heeft de nadelige positie van uitgevers ook erkend in haar voorstel van de nieuwe Auteursrechtrichtlijn waarbij het aan uitgevers een uitgeversrecht wil geven. Een uitgeversrecht versterkt de positie van nieuwsuitgevers ten opzichte van derden om te kunnen optreden tegen aggregatoren en internetplatforms die content op ontoelaatbare wijze hergebruiken.

Europees Parlement staat positief tegenover het voorstel van de Europese Commissie over het verlaagd btw-tarief van e-publicaties

4 mei 2017

Voor digitale publicaties zoals e-boeken en online kranten en magazines geldt een btw-tarief van 21 procent. Dat is het gevolg van de Europese btw-regeling voor elektronische handel, die verlaagde tarieven hiervoor uitsluit. Digitale publicaties worden immers als elektronische dienst beschouwd, waardoor ze niet in aanmerking komen voor een verlaagd tarief. Hierdoor is er sprake van een grote ongelijkheid in de behandeling van digitale en papieren publicaties.
Europese krantenuitgevers roepen Europa al enige tijd op om dringend een verlaging van het btw-tarief voor digitale kranten door te voeren. De oproep komt er nadat het Europees Hof Frankrijk en Luxemburg op de vingers tikte omdat die landen goedkopere btw-tarieven voor e-books hanteerden.
Deze ongelijke behandeling zou deze zomer ongedaan kunnen worden gemaakt. België en de overige Europese lidstaten kunnen dan voor online media en e-boeken hetzelfde verlaagd, super verlaagd of zelfs het nultarief hanteren als voor papieren publicaties. De Commissie economische en monetaire zaken van het Europees parlement heeft in een rapport op 3 mei een positief advies gegeven over het eerder gecommuniceerde voorstel tot richtlijn[1] van de Europese Commissie. Op 1 december 2016 heeft de Europese Commissie reeds een persconferentie gegeven met het oog op de actualisatie van de huidige btw-regels zodat ze de eengemaakte markt beter ondersteunen, de grensoverschrijdende handel vergemakkelijken en in lijn blijven met de hedendaagse digitale en mobiele economie. De Commissie was er zich van bewust dat de huidige regelgeving onvoldoende rekening houdt met de technologische en economische ontwikkelingen.
Lidstaten kunnen zelf bepalen of ze gebruik willen maken van de mogelijkheid om het verlaagde tarief toe te passen en welke nieuwsproducten daar precies aanspraak op kunnen maken. De verlaagde btw-tarieven vormen een onderdeel van de Digital Single Market-strategie van de Europese Commissie. Om oneerlijke concurrentie over de grenzen heen te vermijden, zijn er binnen de EU afspraken gemaakt over de btw-tarieven en werden deze nu door de bevoegde commissie van het Europees Parlement onder de loep genomen.
Europees parlementslid en rapporteur Tom Vandenkendelaere leidde de onderhandelingen over het btw-tarief voor boeken, kranten en magazines: “Vandaag houdt het geen steek om een dubbele standaard te hanteren en een online krant zwaarder te belasten dan een papieren krant die je in de krantenwinkel koopt. Door elektronische boeken, kranten en magazines goedkoper te maken zullen auteurs, uitgevers en boekhandelaars maximaal gebruik kunnen maken van dit nieuwe platform”, maakt hij zich sterk. Hij sprak verder over uitzonderlijke eenheid in het parlementair comité over dit dossier. Het rapport van Vandenkendelaere brengt dan ook slechts enkele minieme wijzigingen aan.
Deze ontwikkelingen kunnen alleen maar worden toegejuicht. De bestaande praktijk dat er een verschillende btw behandeling bestaat tussen twee journalistieke producten, met dezelfde inhoud maar op een andere drager, valt niet te rechtvaardigen. Het hogere btw-tarief op online media creëert een onnodige drempel voor innovatie en belemmert de transitie van print naar digitaal.
Over het voorstel dient nog te worden gestemd op 31 mei of 1 juni door het voltallige Europees Parlement en zal daarna worden overgemaakt aan de Raad die het voorstel met unanimiteit dient goed te keuren.
[1] Voorstel voor een Richtlijn van de Raad tot wijziging van Richtlijn 2006/112/EG wat btw-tarieven op boeken, kranten en tijdschriften betreft.

Europese Commissie wenst de BTW op digitale publicaties te aligneren met deze van de print publicaties

8 april 2016

 
In het VAT Action Plan van de Europese Commissie dat gisteren werd voorgesteld, wordt een traject uitgestippeld om de huidige btw-regels te moderniseren. Zo zal de Commissie in het kader van strategie voor een digitale eengemaakte markt eind 2016 met een wetsvoorstel komen om de btw voor grensoverschrijdende e-commerce te moderniseren en te vereenvoudigen. Hierin zal onder meer worden voorgesteld dat voor digitale publicaties dezelfde verlaagde tarieven gelden als voor print publicaties. De Commissie is er zich van bewust dat de huidige regelgeving onvoldoende rekening houdt met de technologische en economische ontwikkelingen. Ebooks en digitale kranten kunnen onder de huidige regelgeving namelijk niet genieten van de verlaagde tarieven die gelden voor de print publicaties.
“Nous devons résoudre le décalage entre la législation actuelle et la réalité de l’économie numérique. Nous vivons dans ce siècle et non pas dans le siècle passé. C’est pourquoi – et je sais que vous y êtes attachés et que les medias et l’industrie culturelle est y sont attachés – la Commission va proposer avant la fin de l’année d’aligner le traitement des livres électroniques et de la presse en ligne avec les livres et journaux papier, conformément à l’engagement du Président Juncker. Un livre électronique, c’est un livre, la presse en ligne, c’est un journal. C’est aussi simple que ça, est donc, pour la TVA, nous allons appliquer les mêmes règles.“, aldus Europees Commissaris Moscovici tijdens de voorstelling van het actieplan.
De verschillende voorstellen uit het actieplan zullen de komende maanden besproken worden met de lidstaten en het Europees Parlement en tijdens de informele Ecofin Raad deze maand in Amsterdam.