Europa lanceert zijn European Democracy en Media & Audiovisual Actionplan
11 december 2020
De Europese Commissie heeft donderdag 3 december 2020 twee Actieplannen gepubliceerd die vrije, pluralistische, inclusieve en onafhankelijke nieuwsmedia moeten garanderen. Enerzijds is er het Europees Democratie Actieplan, dat een aantal maatregelen omvat om de verschillende democratische systemen veerkrachtiger te maken, en anderzijds is er het Media en Audiovisueel Actieplan, wat het herstel en de concurrentie van de mediasector zal ondersteunen.
Het Democratie Actieplan focust op drie pijlers:
- Vrije en eerlijke verkiezingen verzekeren
Om ervoor te zorgen dat de volgende Europese verkiezingen veilig, eerlijk en transparant verlopen, zal de Europese Commissie een wetsvoorstel indienen om de transparantie van gesponsorde politieke content te garanderen. Dit wetsvoorstel zal o.a. de regels van online adverteren van de Digital Services Act aanvullen en ondersteunde maatregelen bieden aan politieke partijen. Er zal eveneens ingezet worden op samenwerking tussen de verschillende lidstaten, zodat gelijke behandeling en evenwichtige berichtgeving tijdens de verkiezingen gewaarborgd wordt.
De strijd tegen online hate speech wordt verder gezet. Zo zal de Europese Commissie enerzijds een voorstel doen om de lijst van Europese misdrijven van art. 83 VWEU uit te breiden en anderzijds de gedragscode inzake de bestrijding van illegale haatzaaiende uitlatingen op het internet garanderen.
- Vrije en onafhankelijke media ondersteunen
De afgelopen jaren is het aantal bedreigingen ten aanzien van journalisten gestegen. Om journalisten te beschermen, zal de Europese Commissie o.a. een aanbeveling doen om hun veiligheid te garanderen; een initiatief nemen om hen te beschermen tegen SLAPPs, waaronder de oprichting van een expertgroep om juridische bijstand te verlenen; projecten financieren ter ondersteuning van journalisten.
Voorts wordt er ingezet op een betere samenwerking tussen de verschillende nationale media, onafhankelijke mediaregulatoren, andere zelfregulerende media-organen en journalistennetwerken.
Tot slot worden bijkomende maatregelen genomen om mediapluralisme te ondersteunen. Zo roept de Europese Commissie de lidstaten op om media te ondersteunen waar nodig, zal er onderzocht worden of er geen onterechte staatssteunmaatregelen zijn en zullen de nationale mediadiversiteit en regelgeving omtrent concentratie bekeken worden.
- Desinformatie tegenhouden
Desinformatie blijft een groeiend probleem. Het is dan ook noodzakelijk een duidelijk onderscheid te maken tussen “misinformatie”, “desinformatie”, “beïnvloeding in informatie” en “buitenlandse beïnvloeding in informatie”, zodat er per categorie gepaste regelgeving kan komen.
De Europese Unie zal o.a. een tool ontwikkelen om buitenlandse invloed op informatie tegen te houden, een nieuw protocol lanceren om de bestaande samenwerkingsstructuren om desinformatie te bestrijden, te versterken en meer ondersteuning bieden aan media in derde landen.
De platformen zullen meer verantwoording moeten afleggen, zoals omschreven in de Digital Services Act en in de gedragscode inzake desinformatie (waarvan een nieuwe versie zal worden opgesteld).
Voorts zal er ingezet worden op mediageletterdheid en op educatie van burgers, door o.a. richtlijnen voor leerkrachten op te stellen en journalisten in te zetten.
Het Media en Audiovisueel Actieplan focust eveneens op drie pijlers:
- Herstel
De mediasector is hard getroffen door de COVID-19 pandemie en kan dan ook alle steun gebruiken.
Op Europees vlak zal een tool ontwikkeld worden die alle Europese financieringsmogelijkheden voor de mediasector bundelt, zodat de toegang voor ondersteuning makkelijker is.
Daarnaast komt er het investeringsproject “NEWS”, wat de verschillende financieringsinstrumenten omvat. Voor nieuwsmedia die nood hebben aan liquiditeit, wordt de toegang tot leningen vergemakkelijkt; voor nieuwsmedia die nood hebben aan investeringen, wordt een proefproject o.b.v. eigen vermogen gestart. Lokale media worden ondersteund om samen te werken met potentiële investeerders. Creative Europe zal subsidies toekennen voor nieuwsmedia die samenwerken. Tot slot wordt European News Media Forum opgericht, een forum om in contact te blijven met verschillende stakeholders over innovatie en digitalisatie.
- Transformatie
Om de grote platformen bij te benen, zal er eerst en vooral een media data space gelanceerd worden waardoor nieuwsmedia beter kunnen inspelen op de noden van de consumenten. Zo kunnen verschillende nieuwsmedia o.a. hun data bundelen om persoonsgericht nieuws te produceren, en kan de vindbaarheid van hun content vergroot worden.
Tweejaarlijks wordt het rapport “Media Industry Outlook” gepubliceerd, wat media trends zal oplijsten en hun impact op de Europese markt zal analyseren.
- Versterking
Dit thema focust zich vooral op innovatie, het garanderen van een gelijk level-playing field en burgers de mogelijkheid geven gemakkelijk toegang te verkrijgen tot (gevarieerde) informatie.
Er zal o.a. worden ingezet op een bredere beschikbaarheid van audiovisuele content, het begeleiden van “media talenten” en het waarborgen van een functionele mediamarkt.
Als laatste punt zal er ingezet worden op mediageletterdheid bij burgers, waar reeds de aanzet is gegeven in de AVMD-Richtlijn. Om aan deze verplichtingen te voldoen, zal een toolbox ontworpen worden om gebruikers bewust te maken, hun kritische vaardigheden te verbeteren en hen gemakkelijker een grote variatie aan mediacontent aan te bieden. Voorts zal de Europese Commissie de oprichting van onafhankelijke nieuwsaggregatiediensten ondersteunen waar nodig, zodat informatie voor iedereen overal toegankelijk is.