Nederland: smartphones, tablets en computers vallen vanaf 2013 onder het thuiskopie systeem

14 november 2012

Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
Onder het huidige thuiskopie systeem is in Nederland enkel een vergoeding verschuldigd voor blanco cd’s en dvd’s. De afgelopen jaren is het aantal dragers en apparaten dat gebruikt wordt om in een thuisomgeving reproducties te maken van auteursrechtelijk beschermde werken echter sterk toegenomen. De stichting Thuiskopie wilde de lijst van dragers en apparaten waarvoor een vergoeding verschuldigd is, uitbreiden. Het thuiskopie systeem is in Nederland echter al enige jaren bevroren waardoor er geweigerd werd een thuiskopie systeem in te voeren voor deze nieuwe dragers en apparaten.
Op 27 maart 2012 heeft het Hof van Den Haag, in een zaak aangespannen door beheersvennootschap Norma, deze bevriezing als onrechtmatig geoordeeld. Door het thuiskopie systeem niet uit te breiden, handelt Nederland namelijk in strijd met de Richtlijn Informatiemaatschappij die lidstaten de keuze laat tussen het invoeren van een thuiskopie uitzondering waar een billijke vergoeding tegenover staat, of het strikt handhaven van het exclusief recht van de rechthebbende. Een lidstaat die het maken van een thuiskopie toelaat, moet ervoor zorgen dat de rechthebbende daarvoor een billijke compensatie ontvangt die het mogelijke nadeel moet vergoeden dat de rechthebbende door de betrokken reproductiehandeling lijdt. Wanneer Nederland bijgevolg heeft gekozen voor een systeem waarin een heffing wordt gelegd op apparaten die gebruikt worden om in een thuisomgeving reproducties te maken, mag het daarvan niet, althans niet zonder gegronde redenen, een of meerdere categorieën uitzonderen die eveneens in meer dan verwaarloosbare mate, voor het maken van thuiskopieën worden gebruikt en daardoor schade voor de rechthebbenden veroorzaken, aldus het Hof.
Op 23 oktober 2012 werd dan ook een nieuw besluit met betrekking tot het thuiskopie systeem uitgevaardigd dat vanaf 1 januari 2013 in werking treedt. De heffingen op blanco cd’s en dvd’s zijn verlaagd, terwijl apparaten als computers, tablets en smartphones nu ook worden belast (2,5 € of 5 € in functie van de opslagcapaciteit). Deze tarieven zijn het resultaat van onderhandelingen tussen staatssecretaris Teeven en de belanghebbenden in het overlegorgaan SONT, waarin betalingsplichtige fabrikanten en importeurs zijn vertegenwoordigd.
In België dient de vergoeding voor rechthebbenden in het thuiskopie systeem eveneens te worden uitgebreid. De lijst van apparaten die vandaag in aanmerking komen voor een vergoeding is niet meer aangepast aan de realiteit: de belangrijkste apparaten waarmee kopieën van beschermde werken kunnen worden gemaakt en waarop een vergoeding moet worden geheven – zijnde de computers en tablets – vallen hier nog steeds uit de boot.