De Europese Commissie wil een eengemaakt belastingsysteem voor digitale bedrijven die actief zijn in Europa

27 maart 2018

Groot Bijgaarden, 27 maart 2018
Veroudering van huidige belastingregels
De Europese Commissie heeft op 21 maart 2018 twee afzonderlijke wetgevingsinitiatieven voorgesteld teneinde te garanderen dat er permanente en duurzame oplossingen komen om een eerlijk aandeel in belastinginkomsten uit online-activiteiten te genereren. De huidige internationale belastingregels werden opgesteld toen bedrijven nog een fysieke aanwezigheid hadden en de digitalisering nog niet bestond. Deze regels zijn echter niet meer toereikend omdat bedrijven tegenwoordig meer gebruik maken van content, datagegevens en automatisering waardoor online grensoverschrijdende handel op grote schaal mogelijk wordt gemaakt, zonder dat er een fysieke aanwezigheid nodig is. Het gaat hier meer bepaald over digitale spelers zoals sociale media, deelplatforms en aanbieders van onlinecontent die vaak vanuit een kleine vestiging of zelfs zonder vestiging opereren. De huidige definitie van waardecreatie dient dan ook te worden aangepast omdat het in een digitale economie minder evident is geworden om te bepalen in welke lidstaat de creatie van waarde ontstaat.
De moeilijkheid bestaat er in om alle digitale bedrijven een billijk aandeel aan belastingen te laten betalen zodat de overheidsfinanciën van de Europese lidstaten een boost krijgen aangezien het gemiddelde effectieve belastingtarief van digitale bedrijven de helft is van dat van bedrijven in de traditionele economie van Europa.
Twee wetgevingsvoorstellen uitgewerkt door de Europese Commissie
De vraag werd reeds door de Europese Raad in oktober 2017 gesteld of het huidige belastingsysteem van winstbelastingen nog wel passend is voor digitale bedrijfsmodellen. De huidige tendens bestaat er in dat de verschillende Europese lidstaten afzonderlijk op zoek gaan naar snelle oplossingen om digitale activiteiten te belasten. Het gevolg is dat er een lappendeken aan regelgeving ontstaat waarbij juridische leemtes en fiscale onzekerheid voor de bedrijven wordt gecreëerd. Er is een gecoördineerde aanpak nodig om ervoor te zorgen dat de digitale economie op een eerlijke, groeivriendelijke en duurzame manier wordt belast en dat er een gelijk speelveld wordt gecreëerd, dat overigens ook in overeenstemming is met de lopende werkzaamheden van de OESO[1].
De Europese Raad heeft dan ook opdracht gegeven aan de Europese Commissie om hier begin 2018 werk van te maken. De Commissie heeft een onderscheid gemaakt tussen maatregelen op lange en korte termijn in twee aparte wetgevingsvoorstellen.
Voorstel 1: een gemeenschappelijke hervorming van de vennootschapsbelastingregels in de EU voor digitale activiteiten.
Het eerste voorstel biedt een gemeenschappelijke hervorming van de vennootschapsbelastingregels aan. Op de lange termijn zouden nieuwe Europese regels moeten worden vastgesteld om te bepalen waar digitale bedrijven hun waarde creëren en hoe winsten moeten worden toegerekend (bijvoorbeeld naargelang waar de gebruiker zich op het moment van verbruik bevindt). Hierdoor worden de lidstaten ook in staat gesteld om de winsten te belasten die op hun grondgebied zijn gegenereerd, zelfs als een bedrijf daar niet fysiek aanwezig is. De Europese Commissie wenst deze maatregel te incorporeren in de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCCTB).[2]
Een digitaal platform wordt niet meer belast volgens haar fysieke aanwezigheid, maar wordt geacht een belastbare “digitale aanwezigheid” te hebben in een lidstaat als het aan één van de volgende criteria voldoet (artikel 4):
– de jaarlijkse inkomsten in een lidstaat bedragen meer dan 7 miljoen euro
– er zijn meer dan 100000 gebruikers in een lidstaat in een belastingjaar
– in een belastingjaar werden meer dan 3000 contracten voor onlinediensten met gebruikers afgesloten.
Voorstel 2: een voorlopige belasting op bepaalde inkomsten uit digitale activiteiten.
Het tweede voorstel biedt een interim-oplossing aan de lidstaten voor de belangrijkste digitale activiteiten die momenteel niet worden belast in de EU maar waardoor er onmiddellijk inkomsten kunnen worden gegenereerd. Deze tijdelijke oplossing dient te voorkomen dat de lidstaten eenzijdig maatregelen  gaan nemen. Volgens het voorstel worden de activiteiten belast die gebruikers een belangrijke rol geven in de waardecreatie en die het moeilijkst te ondervangen zijn met de reeds bestaande belastingregels (zoals bijvoorbeeld inkomsten uit de verkoop van online-advertentieruimte of uit de verkoop van data die zijn gegenereerd uit informatie die door gebruikers is verstrekt). In tegenstelling tot hetgeen gangbaar is in de gewone vennootschapsbelasting, zullen alle inkomsten belast worden, en niet alleen de bedrijfswinst (na aftrek van verliezen en kosten). De belastingen worden toegepast tegen een tarief van 3% en worden geïnd door de lidstaten waar de gebruikers zich bevinden. Volgens artikel 4 van het voorstel komen alleen bedrijven in aanmerking die jaarlijks wereldwijd minstens 750 miljoen euro en in de EU minstens 50 miljoen euro aan inkomsten hebben zodat kleine bedrijven onbelast blijven.
Deze twee wetgevingsvoorstellen zullen voor advies aan het Europees Parlement en ter goedkeuring aan de Raad worden voorgelegd waarbij de vereiste unanimiteitsregels gelden.
Gevolgen nieuwe regelgeving voor de nieuwssector.
Door onlineplatforms aan te sporen hun billijke aandeel in de belastingen te betalen, heeft de Europese Commissie een eerste positieve stap gezet om een gelijk speelveld tussen online platforms en de rest van het internetecosysteem tot stand te brengen. Er kunnen echter toch enkele kanttekeningen worden geplaatst. News media Europe heeft in een persbericht haar bezorgdheid geuit met betrekking tot het toepassingsgebied van het voorgestelde belastingsysteem voor digitale bedrijven en de mogelijke gevolgen voor de uitgevers. Hoewel het voorstel gericht is op het belasten van digitale spelers daar waar waarde wordt gecreëerd, zou het voorstel onbedoeld ook uitgevers kunnen omvatten die aan digitale aanbiedingen doen. Dit zou dan ook in strijd zijn met het beoogde doel van de voorgestelde belastingregel aangezien deze is ontstaan uit de noodzaak om een oplossing te vinden voor het onevenwicht tussen de economische realiteit en de betaalde belastingen door digitale platforms. Dit voorstel belemmert de inspanningen van de Europese nieuwsmerken voor een duurzame digitale toekomst en zal dan ook ten nadele zijn van de consumenten.
[1] De OESO heeft de belastinguitdagingen van de digitale economie tot actiepunt 1 van haar Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) project gemaakt. Concrete voorstellen worden in april 2018 verwacht.
[2] Dit is het eerdere voorstel van de Commissie om winsten van grote multinationale groepen beter te baseren op de plaats waar de waarde wordt gecreëerd.